Heb jij een aantal mooie, houtgerijpte wijnen op de kaart? Of ben je juist van plan om de drankkaart hiermee uit te breiden? Dan wil je hier natuurlijk ook alles over kunnen vertellen aan jouw gasten voor een ultieme beleving - zeker als je bijvoorbeeld wine tastings of een high wine aanbiedt. Houtgerijpte wijnen zijn hiervoor uitermate geschikt. Door rijping op het vat komen er namelijk complexere aroma’s vrij, waardoor bijvoorbeeld tonen van vanille, cacao, boter, leer of tabak te ontdekken zijn. Maar hoe werkt houtrijping nou precies en waar moet je op letten bij je keuze voor een houtgerijpte wijn? Wij leggen het je uit.
Wat is houtrijping?
Houtrijping betekent dat de wijn bepaalde tijd opgeslagen is geweest in een houten vat. Hierbij gaat het vrijwel altijd om een vat van eikenhout, omdat deze houtsoort sterk is en de juiste hoeveelheid zuurstof doorlaat. Deze manier van rijping zorgt voor complexiteit en stevigheid in de smaak van de wijn. Maar ook zorgt het ervoor dat er eventuele tannines in de wijn ontwikkelen, waardoor deze langer houdbaar blijft.
Het juiste vat
De complexiteit van de wijn hangt nauw samen met de keuze voor het juiste vat. Belangrijk dus dat hier van tevoren goed over wordt nagedacht. Maar niet alleen voor het effect op de wijn, ook voor de kosten. Een wijnvat kost namelijk minimaal €750 euro. En omdat een wijnmaker er meestal meerdere nodig heeft, is dit dus al snel een flinke investering. Allereerst moet er nagedacht worden over de grootte van het vat. Zo zijn er kleinere van 225 liter (barriques) en grote vaten (foeders) waar meer in past. Maar ook het soort hout is van belang. Iedere houtsoort heeft namelijk weer een andere invloed op de wijn. Europees eikenhout heeft bijvoorbeeld een subtieler effect dan rijping op Amerikaans eikenhout.
Daarnaast is het van belang hoe vaak een vat al is gebruikt. Gebruik je een nieuw vat? Dan heeft dit veel meer invloed op de wijn, dan vaten die al een aantal jaartjes meegaan. Vaak wordt er dan ook gekozen voor een combinatie door een deel op nieuwe en een deel op oudere vaten te rijpen. Een vat wordt meestal 2 tot 3 keer gebruikt. Tot slot heeft ook de ‘toasting’ van het vat invloed op de wijn. Hiermee wordt de mate bedoelt waarop het vat door de producent is gebrand. Een lichte toasting kun je herkennen aan de letters ‘LT’ en bij een medium gebrand vat zie je ‘MT’ staan.
Duur van de rijping
Naast de keuze voor het vat, is ook de duur van de rijping van grote invloed op de wijn. Dit kan variëren van enkelen maanden tot aan een aantal jaar. Soms staat de duur van de houtrijping zelfs op het etiket vermeld, zoals bij Spaanse wijn. Zo heeft een Joven maar even gerijpt, wat zorgt voor een fruitige afdronk, terwijl een Crianza minimaal 1 jaar op het vat en 12 maanden op de fles is gerijpt en daardoor lekker stevig is. Voor een wijn met nog meer karakter kies je een Reserva of Gran Reserva. De eerste heeft minimaal 3 jaar op het vat gerijpt en de tweede 2 jaar op het vat en 3 jaar op de fles.
Rijping op hout of niet?
Houtrijping heeft dus veel invloed op de complexiteit van een wijn. Toch zijn niet alle druiven geschikt voor deze manier van rijping. Je ziet het met name veel terug bij blauwe druiven. Witte druiven zijn hiervoor meestal minder geschikt – op Chardonnay na. Is een wijn niet op hout gerijpt, dan gebeurt dit vaak op roestvrijstalen tanks of aardewerken kruiken. Maar ook een combinatie van methodes is mogelijk.
Organiseer jij regelmatig wine tastings of high wines? Laat jouw gasten dan eens raden welke wijnen houtgerijpt zijn. Een leuke manier om ze kennis te laten maken met de tonen die hierdoor in de wijn ontstaan.
